Επάγγελμα
@ Ορισμός:
- Κάθε εργασία, κοινωνικά ή νομικά αποδεκτή, που ασκείται επί μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα για βιοπορισμό (Από το λεξικό του μπλοκ Πύλη για την ελληνική γλώσσα).
-Με άλλα λόγια: Επάγγελμα είναι η καταβολή εργασίας σε κάποιον συγκεκριμένο τομέα προς απόκτηση των μέσων, των οικονομικών πόρων δηλαδή, που χρειάζεται κανένας για να ζήσει και να προοδεύσει. Ή με τον όρο επάγγελμα εννοούμε την καταβολή εργασίας σε κάποιον συγκεκριμένο τομέα από το άτομο για την απόκτηση των μέσων που του χρειάζονται για να ζήσει και να προοδεύσει.
- Φυσικά, εργάζεται κανένας για να ζήσει και να προοδεύσει τόσο αυτός όσο και η οικογένειά του, αν έχει είτε πατρική είτε δική του.
- Συνώνυμοι όροι με το επάγγελμα είναι και οι εκφράσεις «επαγγελματική δραστηριότητα», «βιοποριστική δραστηριότητα», «εργασία», «δουλειά», και άλλες.
- Τους ανθρώπους που δεν εργάζονται αλλά έχουν τα μέσα για να ζήσουν, τους ονομάζουμε εισοδηματίες (ή απλώς, πλούσιους κλπ). Υπάρχουν όμως πολλοί εισοδηματίες που έχουν και επαγγελματική δραστηριότητα.
@ ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ
- Το επάγγελμα γενικά, εκτός από το να προσπορίσει τα οικονομικά μέσα σε ένα άτομο, συντελεί και στην κοινωνικοποίησή του. Το εντάσσει μέσα στο κοινωνικό σύνολο σαν ένα κοινωνικό μόριο που από τη μια προσφέρει κάποιο έργο που χρειάζονται οι άλλοι, και από την άλλη βρίσκει τα οικονομικά μέσα για να «αγοράσει» τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγουν και προσφέρουν οι άλλοι.
- Το επάγγελμα επίσης διαμορφώνει τον χαρακτήρα του εργαζόμενου, συντελεί στην οπτική που βλέπει την κοινωνία, και βοηθάει και προικίζει το άτομο με ορισμένες ειδικές και γενικές γνώσεις που αλλιώς δεν θα τις αποκτούσε. Ταυτόχρονα το φέρνει σε επαφή με ένα μεγάλο σύνολο άλλων ατόμων, νεαρότερων και μεγαλύτερων, που η επικοινωνία μαζί τους το καθιστά πιο ώριμο. Γενικά, το επάγγελμα συντελεί στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του εργαζόμενου σε οποιαδήποτε κατηγορία και αν ανήκει το επάγγελμα που ασκεί ο εργαζόμενος.
@ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ
- Τα επαγγέλματα χωρίζονται σε πολλές και διάφορες κατηγορίες και είδη. Όσοι ασχολούνται με τους αγρούς, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη θήρευση, την υλοτομία και την εξόρυξη, λέμε ότι ασχολούνται, ότι δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα. Όσοι ασχολούνται με τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία λέμε ότι δραστηριοποιούνται στον δευτερογενή τομέα, ότι δραστηριοποιούνται στην μεταποίηση (μεταποιούν το σιτάρι πχ σε αλεύρι, αλλά και το σίδηρο σε χάλυβα και τον χάλυβα σε μηχανήματα και εξαρτήματα). Στο δευτερογενή τομέα υπάγουν οι περισσότεροι και τον κατασκευαστικό τομέα (κατασκευή οικοδομών, δρόμων, γεφυριών, κλπ)** . Όσοι ασχολούνται, τέλος, με την παροχή Υπηρεσιών, λέμε ότι δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα.
- Ο τριτογενής τομέας περιλαμβάνει ολοένα και περισσότερα νέα επαγγέλματα εμπόρους, γιατρούς, δικηγόρους/συμβολαιογράφους/δικαστικούς, πολιτικούς μηχανικούς, δάσκαλους/καθηγητές, επιστήμονες διαφόρων κλάδων, φιλόσοφους, συγγραφείς, λογοτέχνες, καλλιτέχνες, ναυπηγούς, ναυτικούς, τραπεζίτες, βουλευτές, υπουργούς, στρατιωτικούς, αστυνομικούς, αγροφύλακες, δασοφύλακες, δασολόγους, γενικά τους δημόσιους υπαλλήλους, υδραυλικούς, καθαριστές, οικιακούς βοηθούς κλπ. Με την εξέλιξη του πολιτισμού δημιουργήθηκαν νέες δραστηριότητες, επιστήμονες και τεχνίτες αυτοκινήτων, τηλεοράσεων, τηλεφώνων, αεροναυπηγοί, αεροπόροι, αεροσυνοδοί, χρηματιστές, μόδιστροι, μοντέλα, κατασκευαστές υπολογιστών, προγραμμάτων και χειριστές, κλπ, κλπ. Στον τριτογενή τομέα περιλαμβάνεται και ο τουρισμός και οι κάθε φύσης ασφάλειες. Όπως και η επιβατική ναυτιλία.
( Προσθήκη 8/5/13: Να σημειώσω ότι γενικά πλήρης και απόλυτος διαχωρισμός δεν υπάρχει: Έτσι το επάγγελμα του αγρότη υπάγεται στον πρωτογενή τομέα ενώ του γεωπόνου ουσιαστικά στον τομέα των Υπηρεσιών, μια και παρέχει υπηρεσίες/συμβουλές στους αγρότες, παρότι τυπικά ασχολείται με τον πρωτογενή τομέα).
- Από άποψη του πώς αμείβεται ο εργαζόμενος, τα επαγγέλματα διαχωρίζονται σε μισθωτά ή εξαρτημένα και σε ελεύθερα. Ο υδραυλικός που εργάζεται σε μια κλινική με μισθό, είναι μισθωτός, ενώ ο υδραυλικός που αμείβεται κατά αποκοπή είναι ελεύθερος επαγγελματίας. Ελεύθεροι επαγγελματίες με την ευρύτερη έννοια είναι όλοι οι έχοντες δική τους επιχείρηση, με την πιο στενή έννοια είναι όσοι προσφέρουν κυρίως υπηρεσίες και αμείβονται κατά αποκοπή, πχ ο υδραυλικός, ο δικηγόρος, ο εκτελωνιστής, ο πολιτικός μηχανικός, κλπ.
- Από άποψη αμοιβής υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιος μπορεί να υπαχθεί σε δυο κατηγορίες: πχ ένας μέτοχος σε μια ανώνυμη εταιρία, που εργάζεται σ’ αυτήν ως υπάλληλος, από τη μια είναι μισθωτός και από την άλλη εισοδηματίας μια και εισπράττει μέρισμα από τα κέρδη που έχει η επιχείρηση. Ή ένας γιατρός που εργάζεται σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, από τη μια είναι μισθωτός και από την άλλη, αν συμμετέχει σε μια επιχείρηση εκμετάλλευσης ταξί, είναι ταυτόχρονα και εισοδηματίας.
- Ένας άλλος ουσιαστικός διαχωρισμός των επαγγελμάτων είναι σε νόμιμα και παράνομα. Τα παράνομα διώκονται από την ποινική νομοθεσία (πχ ληστής, έμπορος ναρκωτικών, μαστροπός, κατ’ επάγγελμα ψευδομάρτυρας, τοκογλύφος, παραχαράκτης, κλπ) και ουσιαστικά δεν θεωρούνται επαγγέλματα αλλά αντικοινωνικές και κολάσιμες δραστηριότητες.
- Ένας ουσιαστικός επίσης διαχωρισμός είναι από την ηθική άποψη: Τα παράνομα που αναφέρθηκαν προηγουμένως, είναι ταυτόχρονα και μη ηθικά. Η ηθική πάντως, διαφοροποιείται με τον καιρό ή και από κοινωνία σε κοινωνία. Έτσι μια χορεύτρια του στριπτίζ, μπορεί να είναι ανεκτή από μια κοινωνική ομάδα και μη ανεκτή από κάποια άλλη.
- Ένας ακόμα διαχωρισμός είναι αν το επάγγελμα προσφέρει κάποιο όφελος στην κοινωνία ή όχι. Κι εδώ υπάρχει περίπτωση να μεταβληθεί κάποιο επάγγελμα από εποχή σε εποχή και από κοινωνία σε κοινωνία. Η πόρνη στην αρχαία Ιουδαία λιθοβολούνταν, ενώ στις σημερινές δυτικές κοινωνίες θεωρείται ότι προσφέρει κοινωφελές έργο, αρκεί να ασκεί το επάγγελμά της σύμφωνα με ορισμένους κανόνες που προβλέπει ο νόμος. Αλλιώς η πορνεία διώκεται.
- Πολλά επαγγέλματα θεωρούνται λειτουργήματα, πχ του ιερέα, του δάσκαλου, του καθηγητή, του βουλευτή, του υπουργού, του δημόσιου υπαλλήλου, του στρατιωτικού, του αστυνομικού, του υπαλλήλου της υδροδότησης, του αγορονόμου, κλπ.
- Με ευρεία έννοια λειτούργημα είναι κάθε νόμιμο επάγγελμα γιατί κάθε επάγγελμα προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο: από τον οδοκαθαριστή, τον νοσηλευτή, τον εργάτη ορυχείου, τον πωλητή, τον διαφημιστή κλπ μέχρι τον ιερέα και τον δικαστή.
-Ένας ακόμα διαχωρισμός που πρέπει να αναφερθεί, είναι σε νόμιμα επαγγέλματα όπου δεν απαιτούνται ιδιαίτερες σχολικές γνώσεις (πχ σκαφτιάς, αχθοφόρος, μικροπωλητής, αγρότης, κλπ) και σε επαγγέλματα που χρειάζονται γνώσεις (πχ παραϊατρικά, επιστημονικά επαγγέλματα κλπ). Σε επαγγέλματα όπου απαιτείται άδεια από την πολιτεία ή από δημοτική αρχή, πολλά από τα οποία λέμε ότι είναι «κλειστά επαγγέλματα» (πωλητής λαϊκών αγορών, σχολή οδηγών, οδηγός ταξί, φαρμακοποιός/φαρμακείο, κλπ) και σε επαγγέλματα όπου δεν απαιτείται ειδική άδεια (πχ έμπορος λιανικής ή χονδρικής, βιοτέχνης, βιομήχανος, μέτοχος σε ανώνυμη εταιρία κλπ). Γενικά πάντως, κάθε επάγγελμα από το πιο ταπεινό έως το πιο κορυφαίο, χρειάζεται γνώσεις, από λίγες έως πάρα πολλές (έτσι και ο σκαφτιάς χρειάζεται γνώσεις για το είδος του χώματος που σκάβει για να μην πέσει και τον τραυματίσει, όπως και ο πωλητής τυροκομικών προϊόντων για το πώς θα διαφυλάξει την σωστή συντήρησή τους για να μη δηλητηριάσει τον κόσμο που θα αγοράσει αυτά τα προϊόντα, κλπ- Μορφωμένος, κατά την ταπεινή μου άποψη, πρέπει να θεωρείται όχι μόνο ο εγγράμματος, αλλά κυρίως αυτός που κατέχει επαρκείς γνώσεις που αφορούν το επάγγελμά του).
@ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ
- Ενδιαφέρον παρουσιάζει το θέμα της επιλογής από τους νέους του επαγγέλματος, θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε στα επόμενα παρότι η οικονομική κρίση στη χώρα μας έχει ανατρέψει πολλά από αυτά που θα πούμε:
- Κατ’ αρχήν η επιλογή επαγγέλματος γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις όταν ο άνθρωπος είναι στην εφηβεία. Σε μια ηλικία δηλαδή που δεν γνωρίζει ικανοποιητικά ποια επαγγέλματα υπάρχουν, τι απαιτήσεις έχουν, τι ανταμοιβή παρέχουν, τι κινδύνους και προοπτικές εξέλιξης έχουν.
- Εξάλλου, υπάρχουν ορισμένοι βασικοί παράγοντες που θα το οδηγήσουν στην επιλογή αυτού ή εκείνου του επαγγέλματος:
@ ΓΕΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
- Κατ’ αρχήν και ίσως πιο βασικός είναι οι έμφυτες ικανότητες και κλίσεις του ατόμου, του εφήβου. Να τονιστεί εδώ ότι πρέπει να έχει συνειδητοποιήσει σε ικανοποιητικό βαθμό τα προσόντα του αλλά και τις αδυναμίες του, ότι πρέπει να έχει συνειδητοποιήσει ότι πλησιάζει ή ήλθε ήδη ο χρόνος που πρέπει να αποφασίσει το επάγγελμα που θα επιλέξει, όπως επίσης και ότι πρέπει να έχει θέληση για προσπάθεια, επιμονή και υπομονή.
- Μετά έρχεται ο παράγοντας οικογενειακό περιβάλλον, που θα επηρεάσει τον έφηβο προς αυτή ή εκείνη την κατεύθυνση. Θα επηρεάσει τον έφηβο το οικογενειακό περιβάλλον, θετικά ή αρνητικά, ανάλογα με την οικονομική του δυνατότητα και ανάλογα με το κοινωνικό και πνευματικό του επίπεδο.
- Παράλληλα, επηρεάζει το άτομο προς την κατεύθυνση επιλογής επαγγέλματος το σχολείο, το στενό κοινωνικό περιβάλλον (του χωριού του, της πόλης του, της μεγαλούπολης), το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον (η όλη κοινωνία της χώρας του και η κατάστασή της, από άποψη κουλτούρας, πνευματικής και τεχνολογικής στάθμης, οικονομικής δυνατότητας, της λειτουργίας θεσμών που έχει ή δεν έχει όπως πχ του επαγγελματικού προσανατολισμού, κλπ).
- Ένας άλλος, τέλος, παράγοντας είναι οι δυνατότητες που παρέχουν ορισμένες χώρες, πχ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, με προγράμματα, με υποτροφίες για πτυχιούχους και με άλλους σχετικούς θεσμούς. Το διαδίκτυο, είναι ένα μέσο μέσα από το οποίο μπορεί ο έφηβος και ο ενήλικας να δει τι δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης προσφέρουν οι άλλες χώρες σε πολίτες άλλων χωρών (σε αλλοδαπούς).
@ ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
- Η αμοιβή, το εισόδημα, που προσδοκά να έχει το άτομο από το επάγγελμα που θα επιλέξει. Αν είναι ικανοποιητική, αν έχει προοπτικές εξέλιξης.
- Οι συνθήκες εργασίας. Αν είναι και κατά πόσο επικίνδυνες για την υγεία, αν αφήνουν περιθώρια για κάποια έστω ελάχιστη ανθρώπινη ζωή και ψυχαγωγία. Αν παρέχουν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη και συντάξεις αναπηρίας και γήρατος.
@ Η ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ
- Η κινητικότητα έχει δυο πλευρές. Από τη μια εννοούμε επαγγελματική κινητικότητα τη δυνατότητα ενός ατόμου να βρεθεί σε επάγγελμα ανώτερου επιπέδου από εκείνο των γονέων του. Πχ ο νέος να γίνει τεχνίτης, ή κατασκευαστής ή επιστήμονας, ενώ ο πατέρας του ήταν απλός εργάτης. Ή το παιδί ενός αγρότη να γίνει γεωπόνος, κλπ. Αυτή την κινητικότητα την ονομάζουμε «κοινωνική κινητικότητα». Στη χώρα μας η κοινωνική κινητικότητα παρουσίασε σημαντική εξέλιξη, ας πούμε κατά τα τελευταία πενήντα με εξήντα χρόνια. Οι γονείς κατέβαλαν ηρωικές προσπάθειες, σε βάρος της ποιότητας της δικής τους ζωής, για να δουν τα παιδιά τους «μια καλύτερη μέρα».
- Από την άλλη εννοούμε ως κινητικότητα την ανέλιξη του ίδιου το ατόμου στο επάγγελμά του. Πχ ο ράφτης/ράπτρια σε μια βιοτεχνία ενδυμάτων να μεταπηδήσει, μετά από επιμόρφωση, σε σχεδιαστή ρούχων. Εδώ, βασικός παράγοντας είναι η επιμόρφωση που γίνεται με δυο τρόπους. Είτε από το ίδιο το άτομο με προσπάθειες και θυσίες, μελετώντας μόνο του ή πηγαίνοντας μετά από την εργασία του σε κάποια σχολή για να αναβαθμίσει τον εαυτό του και την εξειδίκευσή του, είτε από το Κράτος με θεσμούς επιμόρφωσης των εργαζομένων.
@ ΣΧΟΛΙΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ
- Αφού πω ότι γενικά καλό είναι κάθε άτομο να έχει τελειώσει τη μέση εκπαίδευση, είτε τη Γενική είτε την Τεχνική, γιατί οι γνώσεις που θα έχει αποκτήσει δεν το βοηθάνε μόνο σε επιλογή περισσότερων επαγγελμάτων από το αν δεν τις έχει τελειώσει, αλλά το βοηθάνε στο να αναπτύξει και την προσωπικότητά του και να μπορεί να την αναπτύσσει με την πάροδο του χρόνου ακόμα περισσότερα, θα σημειώσω ότι:
- Οι διάφορες σχολές των Πανεπιστημίων μας δίνουν στους αριστούχους υποτροφίες, έστω λίγες. Άρα, με προσπάθεια έχουν οι απόφοιτοι λυκείου και υποψήφιοι φοιτητές τη δυνατότητα να κατακτήσουν μια υποτροφία.
- Υποτροφίες δίνουν, όπως βλέπω στο διαδίκτυο, και ορισμένα ευαγή ιδρύματα. Ας προσέξουν οι μαθητές μήπως υπάγονται στις περιπτώσεις που αναφέρουν τα ιδρύματα αυτά.
- Υποτροφίες δίνουν και ορισμένες χώρες του εξωτερικού στους εξαιρετικούς εγκεφάλους. Η ευχή μου είναι οι εγκέφαλοι αυτοί, όσοι προέρχονται από τη χώρα μας, να μην ξεχάσουνε ποτέ ότι είναι Έλληνες.
- Ευχή μου, τέλος, είναι να αυξηθούν οι υποτροφίες σε φοιτητές και γενικά σπουδαστές από έλληνες εισοδηματίες. Να αναπτύξουν οι εισοδηματίες τον τομέα της χορηγίας, που εδώ και δεκαετίες έχει ατονήσει.
** 23/3/2014: Από την ιστοσελίδα του ebooks.edu.gr αντιγράφω τα εξής: Ο δευτερογενής τομέας αφορά την παραγωγή αγαθών τα οποία προέρχονται από τη μεταποίηση προϊόντων του πρωτογενούς τομέα, όπως για παράδειγμα το καθαρό μέταλλο που παίρνουμε από μετάλλευμα, το τυρί ή το γιαούρτι που φτιάχνουμε από το γάλα, τα παπούτσια που κατασκευάζουμε από το δέρμα ζώων κ.ά. Στον δευτερογενή τομέα εντάσσονται η βιοτεχνία, η βιομηχανία και οι κατασκευές. Ο τριτογενής τομέας δε συνδέεται με την παραγωγή υλικών αγαθών ή προϊόντων, αλλά αφορά την εξυπηρέτηση αναγκών του ανθρώπου με την παροχή υπηρεσιών, όπως είναι για παράδειγμα η νοσοκομειακή φροντίδα, οι νομικές συμβουλές, η εκπαίδευση κ.ά. Σ' αυτόν τον τομέα εντάσσονται το εμπόριο, οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, οι τραπεζικές συναλλαγές, ο τουρισμός, καθώς και η κρατική μέριμνα για την παραγωγή άυλων αγαθών ωφέλιμων στο κοινωνικό σύνολο, όπως είναι η υγεία, η διοίκηση, η εκπαίδευση, η ασφάλεια κ.ά. Οι τρεις τομείς της παραγωγής είναι φυσικά αλληλένδετοι και αλληλοτροφοδοτούμενοι.
========
Τα ιστολόγιά μου
